ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ, ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ: ಜನಾದೇಶ ಕುಸಿತದ ನಂತರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ದಿಕ್ಕು ತಪ್ಪಿಸುವ ತಂತ್ರವೇ?

ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಪ್ರಮುಖ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಮೊದಲ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ, ಸಂದರ್ಭದ ಕಾಲಘಟ್ಟ.

ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಮೊದಲ 100 ದಿನಗಳ ಅಧಿಕಾರದ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆಯ, ಕೇವಲ ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರ, ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ರಾಮ್ ನಾಥ್ ಕೋವಿಂದ್ ನೇತೃತ್ವದ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ಮೊದಲು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2, 2023 ರಂದು, ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಾರ್ಟಿಯ (ಬಿಜೆಪಿ) ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಾದ ಒನ್ ನೇಷನ್ ಒನ್ ಎಲೆಕ್ಷನ್ (ಒಎನ್‌ಒಇ) ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುವುದು.

ಈ ಸಮಿತಿಯು ತನ್ನ ವರದಿಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರಿಗೆ (ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯೊಬ್ಬರು ಹಾಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಗೆ ಅಧಿಕೃತ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಚರ್ಚಾಸ್ಪದ ದೃಶ್ಯ) ಈ ವರ್ಷದ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಿತು.

ಬಿಜೆಪಿಯ ಭಗ್ನ ಕನಸು

ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಪಿಯು ಮತ್ತು ಅದರ ಒಕ್ಕೂಟದ ನೇತೃತ್ವದ ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಹುಮತದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಸತತ ಮೂರನೇ ಗೆಲುವಿನ ಮನೆಗೆ ಮರಳುವುದು ಖಚಿತ ಎಂದು ಮೋದಿ ನೇಯ್ದ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಅನುಮಾನಿಸಿದರು. ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ನಂತರ ಸರ್ಕಾರದ ಮೊದಲ ಮೈಲಿಗಲ್ಲಿನಂಥ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವೊಂದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಸಭೆಯನ್ನು ಕರೆಯುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ, ಇದುವರೆಗೆ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ 'ನಿರಂತರತೆ' ಕಾಣಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಕೂಟ ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಗಟ್ಟಿತನವನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ. , 2014-24ರಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಪಕ ಸಮಾಲೋಚನೆ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ, ಪ್ರಶ್ನಾತೀತವಾಗಿದ್ದ ಹೆಸರಿಗಷ್ಟೇ ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರವಾಗಿದ್ದ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆಂಬುದನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

'ರೋಲ್‌ಬ್ಯಾಕ್ ಆಡಳಿತ'

ಸಂಪುಟ ಸಭೆಯ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸಿದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಸೂಚನೆಯ ಈ ಸಂದೇಶವು ಮೋದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಮೂರನೇ ಬಾರಿಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಮುಖ ನಿರ್ಧಾರಗಳಿಗೆ ಒಮ್ಮತದ ಧೋರಣೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಅದರ ನೀತಿ ಉದ್ದೇಶಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಎರಡಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿಲ್ಲ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಲಾಗಿರುವ ದುರ್ಭಲ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸರ್ಕರ ಎಂಬ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಬದಲಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು.

ಮೊದಲ ಹಂತವಾಗಿ ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ಕೋವಿಂದ್ ಸಮಿತಿಯ ಶಿಫಾರಸನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯ 100 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪುರಸಭೆ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಇದರ ಒಟ್ಟು ತಾತ್ಪರ್ಯ.

ಆಂತರ್ಯದ ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳು

ತಮ್ಮ ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರಗಳು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಜಾಹೀರಾತು ಮಾಡಲು ಮೋದಿಯವರ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ONOE ನಿರ್ಧಾರದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಮುದ್ರಣ ಅಥವಾ ಅದು ನೀಡಿರುವ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಓದಿ, ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇದು ಹೇಗೆಂದರೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಮೊದಲು ಗ್ರಾಹಕರು ಯೋಚಿಸುವ ಕ್ರಮದ್ದು ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ONOE ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವ ಅಶ್ವಿನಿ ವೈಷ್ಣವ್ ಅವರು ಬುಧವಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಮಾಧ್ಯಮ ಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಕರಣದ ಜಾಹಿರಾತಿನಲ್ಲಿರುವಂಥ ಅತಿ ಸಣ್ಣ ವಿವರಗಳನ್ನು ಮರೆಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಇದು ತೆಲುಗು ದೇಶಂ ಪಕ್ಷದ (ಟಿಡಿಪಿ) ಸಂಸದೀಯ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಲಾವು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ದೇವರಾಯಲು ವೈಷ್ಣವ್‌ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯು ವಿಶ್ವಾಸಘಾತುಕತನವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮೋದಿಯವರು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಲಾಭದಾಯಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಚುನಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಬದಲಾಗುವ ಮುಂದಿನ ಹಾದಿಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮುಂದಿಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂಶ.

ಟಿಡಿಪಿಯ ಆತಂಕ

ಟಿಡಿಪಿ ನಾಯಕ ಏಕಕಾಲಿಕ ಚುನಾವಣೆಯ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು "ಸ್ವಾಗತ" ಮಾಡಿದರೂ, ಅದು "ವಿಶಾಲವಾದ ಚರ್ಚೆಗಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೇಳಲು ಮರೆತಿಲ್ಲ. ಈ ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲೂ, ಮತಗಗಟ್ಟೆ ಮಟ್ಟದಲ್ಲೂ, ಪ್ರತಿ ಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಬೇಕೆಂದು ಪಕ್ಷ . ಅದರ ಸಾಧಕ-ಬಾಧಕಗಳ ಕುರಿತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ONOE ಯೋಜನೆಯು ಸರ್ಕಾರವು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಟ್ಟಿಗೆ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಮೊದಲು ನಿರ್ಣಯಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಕೋವಿಂದ್ ಸಮಿತಿಯ ವರದಿಯನ್ನು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಅಂಗೀಕರಿಸಿರುವುದರಿಂದ, ಉದ್ದೇಶಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಸುದೀರ್ಘ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಹಸಿರು ನಿಶಾನೆ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಅರ್ಥವಲ್ಲ ಎಂದು ಟಿಡಿಪಿಯು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಚರ್ಚೆಗಳ ಅಗತ್ಯ

ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಚುನಾವಣಾ ಸುಧಾರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಶಾಸಕಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲು ತಳಮಟ್ಟದಿಂದ, ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದವರೆಗಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಒಮ್ಮತವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರವು ವಿವಿಧ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ವಿಶ್ವಾಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷವು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ಅಂಗೀಕಾರವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಬಹುಮತವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಸಂಗತಿ.

ಹೀಗೆ ಯೋಚಿಸುವಾಗ ONOE ಯ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಮೋದಿಯವರು ಅದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ತಮ್ಮದೇ ಉಪಕ್ರಮದ ಕಲ್ಪನೆ ಎಂದು ಬಿಂಬಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ 1983 ರಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಮುಖ್ಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯುಕ್ತರಾಗಿದ್ದ ಆರ್‌ಕೆ ತ್ರಿವೇದಿ ಅವರು ಈ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಮಂಡಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ ಈ ಕಲ್ಪನೆಯು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ನಡೆದಿದೆ.

ಕಲ್ಪನೆಯ ಮೂಲ

ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಉಪಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಹಿರಿಯ ಎಲ್ ಕೆ ಅಡ್ವಾಣಿ ಅವರು ಒಂದು ದೇಶ, ಒಂದು ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಪಿಗೆ ಬಹುಮತದ ಕೊರತೆ ಇತ್ತು ಮತ್ತು ಆದರೆ ಆಗಲೇ ಅದರ ನಾಯಕರು ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಬಿಗಿಗೊಳಿಸುವ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದರು.

ಕೋವಿಂದ್ ಸಮಿತಿಯ ವರದಿಯನ್ನು ಈಗ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ. ಮೋದಿ ಅವರು ಮಾರ್ಚ್ 2016 ರಲ್ಲಿ ಈ ಕುರಿತು ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ ಈ ಆಲೋಚನೆ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಹಂತವನ್ನು ಮೀರಿ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಸಂಪುಟ ಅನುಮೋದಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರು ಬಿಜೆಪಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಘಟಕದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳುವಳಿಕೆ ನೀಡುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕೂಡ ಬಿಜೆಪಿಯ ಪ್ರಮುಖರು ಮಾಡಿದರು. ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಆಯ್ದ ಮಾಧ್ಯಮ ಸಂಪಾದಕರೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದ ನಡೆಸುವಾಗ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾವೊನ್ನು ತೇಲಿಬಿಟ್ಟರು ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು.

ಅಮೇರಿಕನ್ ಥಿಂಕ್ ಟ್ಯಾಂಕ್

ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ಕೇವಲ 20 ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮುಂದಿಡಲು ಮೋದಿಯವರ ಪ್ರೇರಣೆಯೆಂದರೆ ಅಮೇರಿಕನ್ ಥಿಂಕ್ ಟ್ಯಾಂಕ್, ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಸ್ಟ್ರಾಟೆಜಿಕ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ ಮಾಡಿದ ಸಿಮ್ಯುಲೇಶನ್ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಬಹುದು. 2014ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆದಿದ್ದರೆ, ಬಿಜೆಪಿ ಸ್ವಂತವಾಗಿ ಅಥವಾ ಎನ್‌ಡಿಎ ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಹಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ಅದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ.